08 2023  •  Modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging vervallen

De Belastingdienst trekt de goedkeuring van de modelovereenkomsten vrije vervanging per 1 januari 2024 in.

De Hoge Raad heeft in het Deliveroo-arrest van 24 maart 2023 geoordeeld dat er bij vrije vervanging sprake kan zijn van werken in dienstbetrekking. Dat betekent dat de modelovereenkomsten die zijn gebaseerd op vrije vervanging, niet langer bruikbaar zijn. Daarom trekt de Belastingdienst de goedkeuring van deze modelovereenkomsten per 1 januari 2024 in. Wie met een modelovereenkomst die is gebaseerd op vrije vervanging werkt, heeft tot 1 januari de tijd om de arbeidsrelatie opnieuw te beoordelen en zo nodig aan te passen.

Deliveroo De Hoge Raad oordeelde dat de bezorgers van Deliveroo werkten op basis van een arbeidsovereenkomst. Of er sprake is van een arbeidsovereenkomst, hangt volgens de Hoge Raad af van alle omstandigheden van het geval. De verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren is een van de elementen die van belang kunnen zijn bij de beoordeling van de arbeidsrelatie, maar niet doorslaggevend.

Gevolgen voor de modelovereenkomsten gebaseerd op vrije vervanging In de modelovereenkomsten die zijn gebaseerd op vrije vervanging, staat dat de opdrachtnemer zich vrij mag laten vervangen en dat er daardoor geen sprake is van een dienstbetrekking. Volgens de uitspraak van de Hoge Raad kan er bij vrije vervanging wél sprake zijn van een dienstbetrekking. Daarom trekt de Belastingdienst de goedkeuring van deze modelovereenkomsten in. Het gaat dan om de algemene modelovereenkomsten die gebaseerd zijn op vrije vervanging, maar ook om de brancheovereenkomsten en individuele overeenkomsten die gebaseerd zijn op vrije vervanging.

• Beoordeel de arbeidsrelatie opnieuw. Maak gebruik van de webmodule op ondernemersplein.kvk.nl (https://ondernemersplein.kvk.nl/webmodule-beoordeling-arbeidsrelatie/). Of de ondernemerscheck van de Belastingdienst (https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/ondernemers/content/hulpmiddel-checken-of-ik-ondernemer-ben-voor-de-inkomstenbelasting). Deze geven een indicatie (geen zekerheid) over dienstbetrekking en ondernemerschap.

• Pas – zo nodig – de arbeidsrelatie vóór 1 januari 2024 aan.

• Controleer regelmatig hoe de werkzaamheden in de praktijk worden uitgevoerd.

Een brancheorganisatie of individuele opdrachtgever of -nemer met een goedgekeurde modelovereenkomst gebaseerd op vrije vervanging krijgt uiterlijk 1 oktober 2023 een brief van de Belastingdienst. De Belastingdienst stuurt geen brief als men een modelovereenkomst gebruikt die niet zelf aan de Belastingdienst is voorgelegd. Ga in alle gevallen zo snel mogelijk aan de slag met het opnieuw beoordelen van de arbeidsrelatie en het zo nodig aanpassen daarvan.
Verder legt de Belastingdienst ondanks het handhavingsmoratorium, bedrijfsbezoeken af en doen ze boekenonderzoeken. Concludeert de Belastingdienst dat er sprake is van een dienstbetrekking, dan geven ze aanwijzingen. De Belastingdienst legt geen correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen op, behalve als er sprake is van kwaadwillendheid.

Bron: Belastingdienst 14-08-2023